YASADIŞI KUMAR OYNAMAK VE OYNA...

YASADIŞI KUMAR OYNAMAK VE OYNATMAK SUÇU NEDİR? TÜRK HUKUKUNDA CEZALARI NELERDİR?

 

Kumar, kazanç elde etmek amacıyla şansa dayalı oyunlar oynanması olarak tanımlanabilir. Türk hukukunda kumar oynama ve oynatma, toplum düzenini ve bireylerin ekonomik yapısını olumsuz etkilediği gerekçesiyle hukuki düzenlemelere tabi tutulmuştur. Bu bağlamda, kumar fiili hem Kabahatler Kanunu’nda bir kabahat olarak düzenlenmiş hem de Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) suç olarak yer almıştır. Ayrıca son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle birlikte sanal ortamlarda kumar oynatma ve oynama da hukuki bir sorun haline gelmiştir.

 

 Kumar Fiilinin Tanımı

 

Kumar, hukuki anlamda herhangi bir emeğe dayanmaksızın, tamamen veya büyük ölçüde şansa bağlı olarak kazanç elde etme amacını taşıyan faaliyetlerdir. Türk hukukunda kumarın tanımı, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 228. maddesinde şu şekilde yapılmıştır:

 

“Kumar, kazanç amacı güdülerek oynanan ve kazancın tamamen veya kısmen şansa bağlı olduğu oyunlardır.”

 

Bu tanımdan hareketle, kumarın temel unsurları şunlardır:

• Kazanç amacı: Oyunun kazanç elde etme niyetiyle oynanması.

• Şansa bağımlılık: Kazancın, beceriden veya emekten daha çok şansa dayanması.

• Oyun unsuru: Faaliyet, bir oyun formatında gerçekleştirilir.

 

Kumar fiili, toplumsal düzeni ve bireylerin mali kaynaklarını koruma amacıyla sınırlamalara tabi tutulmuştur. Bu kapsamda kumar oynama bir kabahat, kumar oynanmasına yer ve imkan sağlama ise bir suç olarak düzenlenmiştir.

 

 Kabahatler Kanunu’nda Kumar Oynama Fiili

 

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 34. maddesinde kumar oynama fiili bir kabahat olarak düzenlenmiştir. İlgili madde şu şekilde kaleme alınmıştır:

 

“Kumar oynayan kişiye, bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.”

 

Bu hükümden hareketle, kumar oynayan kişiye yönelik yaptırım bir idari para cezasıdır. Kanun koyucu, kumar oynama fiilini suç olarak değil, daha hafif bir yaptırım öngören kabahat kategorisinde değerlendirmiştir. Maddenin kapsamı şu şekildedir:

 

• Kumar oynama fiilinin bireysel düzeyde,

• Kumar oynayan kişinin şansa dayalı kazanç elde etmeye çalışması,

• Kumardan elde edilen gelirlerin kamuya aktarılması.

 

Bu hükmün amacı, bireylerin mali kayıplarını önlemek ve toplum düzenini korumaktır.

 

 Türk Ceza Kanunu’nda Yer ve İmkan Sağlama Suçu

 

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 228. maddesi, kumar oynanmasına yer ve imkan sağlama fiilini suç olarak düzenlemiştir. Maddenin ilgili fıkrası şu şekildedir:

 

“Kumar oynanması için yer ve imkan sağlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.”

 

Bu düzenlemeden hareketle, yer ve imkan sağlama suçunun unsurları şu şekilde sıralanabilir:

 

1. Fiil:  Yer ve imkan sağlama;  suçun faili, kumar oynanmasına uygun bir yer veya ortam temin etmelidir. TCK md.288’in suç teşkil edebilmesi için yer ve imkan sağlamanın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Nitekim Hakan Karayehya’nın da bu konuda görüşünü

‘’Kanunda tanımlanan fiil kumar oynanması için yer ve imkân sağlanmasıdır. Yer sağlamak, kumar oynanması için uygun ortam teminini; imkân sağlamak ise yer dışında kumar oynamak için gerekli olan araç ve gereçleri temin etmeyi, oynayacaklara gerektiğinde bu iş için borç para bulmayı, polis baskınına karşı önlemler almayı, vs. kapsar. Suçun oluşması için ayrıca kumarın oynanmış olması veya oynanmaya başlanması gerekli değildir. Nitekim kanuni düzenlemede böyle bir koşul aranmamıştır’’ ( Karayehya,2013) şeklinde belirtmiştir.

2. Fail: Suçun faili, kumar oynanmasını organize eden veya bu amaca hizmet eden kişidir.

 3.Mağdur : Toplumun düzenidir.

4. Manevi unsur: Madde kapsamındaki suç yalnızca kast ile işlenebilen bir suçtur.

 

Bu suçun cezai yaptırımı ise hapis cezası ve adli para cezası olarak belirlenmiştir. Hapis cezası verilen hallerde verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez çünkü kanunda adli para cezası seçenek yaptırım olarak değil ilave ceza olarak düzenlenmiştir. Ayrıca, suçun işlenmesiyle kullanılan araç ve gereçler ile kumardan elde edilen gelirler müsadere edilir.

 

Sanal Ortamda Kumar

 

Günümüzde internetin yaygınlaşmasıyla birlikte, yasadışı kumar faaliyetleri de dijital platformlara taşınmıştır. Online bahis ve kumar siteleri, kullanıcılarına hızlı ve kolay erişim imkanı sunarken, bu platformlar üzerinden yasa dışı kazanç sağlanması, Türkiye’de yasal düzenlemelerin kapsamına alınmıştır. Türk hukuku, sanal ortamdaki kumar faaliyetleri hakkında düzenlemeleri daha geniş tutmuştur.

 

 TCK madde 288/3 ‘’Suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.’’ şeklinde düzenlenmesi ile suçun bilişim sistemleri kullanılarak işlenmesi halinde nitelikli hal oluşmaktadır.

 

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun m. 8’de kumar oynamaya imkan ve yer sağlama suçunu içeren internet ortamındaki hareketlere yeterli şüphenin olması halinde erişim engeli getirileceği düzenlenmiştir.

 

Bu suç hakkında bir diğer düzenleme ise 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 5. maddesinin b bendinde ‘’Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayan kişiler, dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.’’  şeklinde düzenlenmiştir.

Bu durumda kumar oynanmasına yer ve imkan sağlama fiili bilişim sistemleri kullanılarak sanal ortamda gerçekleştirildiği takdirde özel normun önceliği ilkesi gereğince 7258 sayılı kanuna göre cezalandırılacaktır.

 

 1072 sayılı RULET, TİLT, LANGIRT VE BENZERİ OYUN ALET VE MAKİNALARI HAKKINDA KANUN ile TCK MADDE 228 İLİŞKİSİ

 

‘’Madde 1 - Türk Ceza Kanununun 228 inci maddesinin kapsamı dışında kalsa bile umuma mahsus veya umuma açık yerlerde her ne ad altında olursa olsun kazanç kasdiyle oynanmasa dahi rulet, tilt, (…)1 ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet istiyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal etmek yasaktır’’

‘’ Madde 2- Bu Kanuna aykırı hareket edenler bir yıldan beş yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.’’

 1072 sayılı kanunun 1. Maddesine göre kumar oynanması için yer ve imkan sağlama amacıyla kanunda sayılı aletler temin edilmese dahi bu aletleri umuma açık veya umuma mahsus yerlerde bulundurmak ilgili kanuna muhalefet suçunu oluşturmaktadır. Şöyle ki bu madde ile düzenlenen suç sırf hareket suçudur. Bu sebeple bu aletleri bulundurma amacı kumar oynatmak olmasa veyahut kumar oynatmadan yakalanması durumda dahi suç teşkil etmektedir. Bu sebeple kumar oynamaya yer ve imkan sağlama sayılı araçlar ile gerçekleştiği takdirde içtima hükümlerine gidilir.

 

T.C. YARGITAY . Ceza Genel Kurulu Esas No: 2021/28 Karar No: 2022/15 Karar Tarihi: 13-01-2022

‘’1072 sayılı Kanun'a muhalefet suçunun kanunî tanımında yer alan alet veya makineleri bulundurma, çalıştırma, yurda sokma veya imal etme fiilleri ile TCK'nın 228. maddesi kapsamında kumar oynanması için yer ve imkân sağlama fiilleri birbirinden bağımsız ve ayrı fiillerdir. Hatta 1072 sayılı Kanun'un 1. maddesindeki fiiller çoğunlukla, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçunun hazırlık hareketleri niteliğindedir. Ancak bu hazırlık hareketi niteliğindeki fiiller, 1072 sayılı Kanun'un 1. maddesinde sayılarak yasaklanmış, aynı Kanun'un 2. maddesinde ise bu yasağa aykırı hareketler suç olarak düzenlenmiştir. Sonuç olarak, 1072 sayılı Kanun'a muhalefet suçu ile kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçu birbirinden bağımsız suçlardır.’’

 

 

Yasadışı kumar oynama ve oynatma fiili, sosyal düzeni tehdit eden bir suç olarak değerlendirilir ve yasa koyucular bu suçu caydırıcı hale getirmek için cezai yaptırımlar uygulamaktadır. Hem oynayanlar hem de oynatanlar, bu fiillerin sonucunda yasal sonuçlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu suçun önlenmesi, yalnızca bireylerin değil toplumun genel güvenliği açısından da önemlidir. Dolayısıyla, kumara yönelik cezai düzenlemeler, toplumsal düzeni korumak için büyük önem taşımaktadır.

 YASADIŞI KUMAR OYNANMASINA YER ve İMKAN SAĞLANMASI SUÇU HAKKINDA YARGITAY KARARLARI

 

“Oluşa ve tüm dosya kapsamına göre, sanık ve tanıkların aşamalarda, olay günü eğlence amacıyla tombala oynadıklarını beyan etmeleri ve masada para bulunmadığının anlaşılması karşısında; sanığın atılı suçu işlediğine dair mahkumiyete yeterli şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı gözetilmeden, beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi” Yargıtay 8. CD, E. 2015/4381, K. 2016/1825, Kar. Tar. 18.02.2016

 Yargıtay 2. CD’nin E./K. 8132/8403 numaralı 30.12.1981 tarihli kararını “kumar suçunun bütün unsurları gerçekleşmiş olsa dahi, ortadaki paranın önemsizliği ve oyuna iştirak edenlerin bu oyunu eğlence amacı ile oynamaları halinde, fiil suç teşkil etmeyecektir”

 

 “Sanığın kendi işlettiği kahvehanede haklarında idari işlem yapılan N.B. ve S.T. ile birlikte para karşılığı yanık tabir edilen oyunu oynadıkları sırada polis memurları tarafından yakalandıkları sanığın hazırlık soruşturması aşamasındaki savunma beyanı ile 12.12.2005 tarihli olay ve yakalama tutanağından anlaşıldığı halde, sanığın atılı kumar oynatmak için yer temin etme suçundan mahkumiyetine karar verilmesi gerekirken, tutanak düzenleyici polis memurları ile N.B. ve S.T. dinlenmeden duruşmada suçlamayı inkar eden sanığın mahkemedeki savunmasına itibar edilerek eksik soruşturma ile sanığın beraatına karar verilmesi … dolayı istem gibi bozulmasına”: Yargıtay 2. CD, E. 2006/9379, K. 2007/1692, Kar. Tar. 08.02.2007